17 Οκτωβρίου 1814: Η μεγάλη ζυθοπλημμύρα του Λονδίνου

Μια πρωτοφανής πλημμύρα σάρωσε τους δρόμους του δυτικού Λονδίνου το απόγευμα της 17ης Οκτωβρίου 1814, παρασύροντας στον θάνατο εννέα άτομα. Αιτία δεν ήταν η οργή της φύσης, αλλά ένα ατύχημα περίεργο όσο και τραγικό.

Στις 6 το απόγευμα εκείνης της ημέρας, μια ξύλινη δεξαμενή ύψους έξι μέτρων, που περιείχε 600 τόνους μπίρας, διερράγη προκαλώντας αλυσιδωτά την καταστροφή και άλλων μικρότερων δεξαμενών. Το περιστατικό εκτυλίχθηκε στη διασταύρωση των οδών Τότεναμ Κορτ και Όξφορντ. Εκεί βρισκόταν από το 1764 η έδρα της ζυθοποιίας Meux, ιδιοκτησίας του σερ Χένρι Μάιοξ, βουλευτή του Συντηρητικού Κόμματος.

Οι δεξαμενές του εργοστασίου, που παρήγαγε κυρίως μαύρη μπίρα, ήταν από τις μεγαλύτερες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το κάθε ντεπόζιτο είχε ύψος 6,5 μέτρα και πλάτος 18, ενώ η χωρητικότητά τους ξεπερνούσε τα 500 χιλιάδες λίτρα. Πολύ γρήγορα, το ορμητικό κύμα γκρέμισε έναν από τους τοίχους του εργοστασίου και περίπου 1.500 τόνοι μπίρας ξεχύθηκαν στους δρόμους. Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, η βοή ακούστηκε σε απόσταση μέχρι και οκτώ χιλιομέτρων.

Το ζυθοποιείο ήταν χτισμένο ανάμεσα στα παλιά σπίτια της φτωχογειτονιάς του St Giles, όπου πολλές άπορες οικογένειες ζούσαν σε υπόγεια, τα οποία μετά το συμβάν γέμισαν με μπίρα. Μέσα σε λίγα λεπτά, ολόκληρα κτίρια καταστράφηκαν από τα θεμέλιά τους, ενώ τα κύματα μπίρας παρέσυραν δεκάδες περαστικούς. Το αφρισμένο ποτάμι παρέσυρε δύο φτωχόσπιτα και προκάλεσε την κατάρρευση του τοίχου μιας παμπ, παγιδεύοντας στα ερείπια μια δεκατετράχρονη σερβιτόρα.

Το απρόοπτο του γεγονότος και ο κίνδυνος δεν πτόησαν όμως κάποιους φανατικούς φίλους της μπίρας, οι οποίοι θεώρησαν ότι ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γευτούν το αγαπημένο τους ποτό σε απεριόριστες ποσότητες. Έτσι, δεν ήταν λίγοι αυτοί που προσπάθησαν με κουβάδες και οποιοδήποτε άλλο δοχείο να συλλέξουν την μπίρα ή να πιουν απευθείας το ποτό που έρρεε στα βρόμικα στενά. Τουλάχιστον οκτώ άτομα πνίγηκαν ή σκοτώθηκαν από τραυματισμό, ανάμεσά τους και δύο νήπια τριών και τεσσάρων ετών. Ένας ακόμη πέθανε από τοξική δηλητηρίαση λόγω υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ.

Το γεγονός προκάλεσε το ενδιαφέρον των Λονδρέζων, πολλοί από τους οποίους έσπευσαν να επισκεφτούν το σημείο της τραγωδίας. Το αξιοπερίεργο του πράγματος, σε συνδυασμό με την απόλυτη ένδεια των κατοίκων της περιοχής, οδήγησε σε ένα ακόμη απρόβλεπτο συμβάν. Κάποιοι από τους συγγενείς των θυμάτων εξέθεσαν τα πτώματα στο κελάρι ενός σπιτιού που είχε πληγεί από την πλημμύρα, χρεώνοντας εισιτήριο σε όποιον ήθελε να τα δει. Η μακάβρια έκθεση έλαβε τέλος μόνο μετά την παρέμβαση της αστυνομίας.

Η οσμή της μπίρας παρέμεινε επί μήνες στον αέρα της πόλης. Οι υπεύθυνοι της ζυθοποιίας οδηγήθηκαν σε δίκη, τελικώς όμως αθωώθηκαν αφού το δικαστήριο έκρινε ότι το γεγονός ήταν ένα τυχαίο συμβάν για το οποίο δεν υπήρχε ανθρώπινη υπαιτιότητα. Η Meux βρέθηκε προσωρινά σε δύσκολη οικονομική θέση, καθώς είχε προπληρώσει φόρους για τις χαμένες ποσότητες της μπίρας. Όμως προσέφυγε στο κοινοβούλιο και κατάφερε να της επιστραφούν οι φόροι· έλαβε μάλιστα και αποζημίωση για τις καταστροφές που υπέστη το εργοστάσιό της. Συνέχισε τη λειτουργία της απρόσκοπτα έως το 1961, όταν άλλαξε το ιδιοκτησιακό καθεστώς της.

Το κτίριο της ζυθοποιίας κατεδαφίστηκε το 1922, έναν σχεδόν αιώνα μετά το τραγικό γεγονός. Στη θέση του βρίσκεται σήμερα το θέατρο Dominion, που δεσπόζει στην καρδιά του Γουέστ Εντ, της ονομαστής θεατρικής περιοχής του Λονδίνου.