Φαράγγι Λούσιου: Στο Άγιο Όρος της Πελοποννήσου

Η διάσχιση του φαραγγιού του Λούσιου είναι χωρίς αμφιβολία μία από τις ωραιότερες και πιο ενδιαφέρουσες πεζοπορικές διαδρομές της Πελοποννήσου, καθώς συνδυάζει την άγρια και παρθένα φύση με την ιστορία και τη θρησκευτική παράδοση. Πυκνή βλάστηση, επιβλητικοί απότομοι βράχοι, ιστορικά μοναστήρια που κρέμονται μετέωρα στις σχεδόν κάθετες πλαγιές του φαραγγιού, ερημητήρια λαξευμένα μέσα στους βράχους, γεφύρια και ερειπωμένοι μύλοι και νεροτριβές διαμορφώνουν μια διαδρομή πλούσια σε εναλλαγές, που αποθεώνει την ομορφιά της φύσης και συνομιλεί με τους θρύλους και την ιστορία.

Σύμφωνα με τον μύθο, στα νερά του Λούσιου οι νύμφες Θεισόα, Νέδα και Αγνώ έλουσαν τον νεογέννητο Δία, δίνοντας έτσι στο ποτάμι το όνομα που διατηρεί έως σήμερα. Κατά τον Παυσανία, ο Λούσιος ήταν ο πιο κρύος από τους γνωστούς ποταμούς, λόγω του όγκου και της ορμητικότητας των νερών του.

Οι πηγές του ποταμού βρίσκονται στο οροπέδιο της Καρκαλούς (μεταξύ Βυτίνας και Λαγκαδίων) και στην περιοχή του χωριού Καλονέρι. Διαρρέοντας την περιοχή ανάμεσα στα όρη Μαίναλο και Λύκαιο, στα δυτικά της Δημητσάνας, εκβάλλει στον Αλφειό, λίγα χιλιόμετρα βόρεια της Καρύταινας, έχοντας διασχίσει ένα από τα ωραιότερα φαράγγια της χώρας, μήκους 15 χιλιομέτρων, με πλαγιές που το ύψος τους υπερβαίνει σε ορισμένα σημεία τα 300 μέτρα. Το μικρό μήκος του ποταμού –που δεν ξεπερνά τα 25 χιλιόμετρα– είναι αντιστρόφως ανάλογο με την ομορφιά και την ποικιλομορφία των τοπίων που θα συναντήσει ο πεζοπόρος.

Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο το γεγονός ότι το φαράγγι του Λούσιου έχει χαρακτηριστεί από το 1997 αρχαιολογικός χώρος και περιοχή υψηλής οικολογικής προστασίας. Παλιές εκκλησίες, μοναστήρια πάνω σε απόκρημνους βράχους και ασκηταριά, που δημιουργήθηκαν κατά τη μεσοβυζαντινή και τη μεταβυζαντινή περίοδο, έχουν δώσει στο φαράγγι του Λούσιου την ονομασία «Άγιο Όρος της Πελοποννήσου». Στις πλαγιές του κρέμονται κυριολεκτικά η Μονή Φιλοσόφου, η Μονή Τιμίου Προδρόμου, οι μονές Καλαμίου και Αιμυαλών. Σώζεται επίσης, ερειπωμένη πλέον, στην κόψη του γκρεμού, η παλαιά Μονή Φιλοσόφου, που χτίστηκε το 963 και είναι το παλιότερο μοναστήρι της Αρκαδίας.

Ο Λούσιος μπορεί, όμως, να προσφέρει έντονες συγκινήσεις και στους λάτρεις του αθλητικού τουρισμού, καθώς τα νερά του ενδείκνυνται για κανόε καγιάκ και ράφτινγκ. Οι τολμηρότεροι μπορούν, επίσης, να δοκιμάσουν μια βουτιά στα παγωμένα νερά του.

Αείφυλλα και πλατύφυλλα είδη σκεπάζουν τις όχθες του ποταμού και τις πλαγιές του φαραγγιού. Σφεντάμια, κυπαρίσσια, πουρνάρια, αγριελιές, δάφνες, ιτιές, πλατάνια, κουτσουπιές, μυρτιές, λυγαριές και λεύκες κυριαρχούν στο τοπίο, ενώ στα βόρεια και ανατολικά τμήματα φύονται έλατα. Ιδιαίτερα πλούσια είναι και η πανίδα. Οι πετροκότσυφες, οι γαλαζοκότσυφες, τα ερπετά, τα κουνάβια, οι νυφίτσες, τα κοράκια, τα αγριοπερίστερα, οι βίδρες και οι νυχτερίδες είναι μερικοί από τους μόνιμους κατοίκους που χαρίζουν ζωή στην άγρια βλάστηση που περιβάλλει τον Λούσιο.

Μία από τις διαδρομές που μπορεί να ακολουθήσει ο πεζοπόρος ξεκινά από τη Δημητσάνα και περνώντας από τη νέα και την παλαιά Μονή Φιλοσόφου, καθώς και τη Μονή Προδρόμου, καταλήγει στην αρχαία Γόρτυνα, κοντά στο χωριό Ελληνικό. Το τέλος της διαδρομής σηματοδοτεί ο ναός του Αγίου Ανδρέα, χτισμένος τον 11ο αιώνα πάνω στα ερείπια κτίσματος της ρωμαϊκής εποχής, ενώ λίγο πιο κάτω βρίσκεται το τοξωτό πέτρινο γεφύρι του Κόκκορη. Μια περιήγηση στα ερείπια της Γόρτυνας, της αρχαίας πόλης των Αρκάδων, ολοκληρώνει με ιδανικό τρόπο μια πλούσια σε εντυπώσεις διαδρομή στη φύση και την ιστορία.